Cees van der Wal neemt ons mee in zijn visie op diversiteit in een Raad van Toezicht

Vorig jaar hebben kandidaten in een reeks artikelen gedeeld hoe zij aankijken tegen diversiteit bij benoemingen. Dit jaar geven we de ruimte aan onze relaties om te delen wat die specifieke benoemingen hebben betekend voor diversiteit in de organisaties. Cees van der Wal, bestuurder bij de MEEr-groep, trapt deze reeks af. Als bestuurder van een organisatie heb je te maken met een Raad van Toezicht. Deze is verantwoordelijk voor het toezicht op het beleid van de bestuurder en de algemene gang van zaken in de organisatie. Dat is voor mij niet alleen waar de Raad van Toezicht voor staat. De inbreng, de ervaring en expertise van de afzonderlijke leden helpen en inspireren mij ook als bestuurder. Ik sta open voor hun visie op thema’s waar ik mee worstel of waar ik zelf mogelijk een te eenzijdige blik op heb.

Juist dat laatste, die eenzijdige blik, vind ik het gevaar voor iedere Raad van Bestuur. Als centraal eindpunt van de ‘macht’ is het belangrijk met open blik te kijken naar kwesties, vraagstukken en ontwikkelingen die op je af komen. Natuurlijk deel je die met je MT, medewerkers, Ondernemingsraad en Cliëntenraad. Vaak kom je er dan wel uit en zijn voldoende invalshoeken gebruikt. Maar als bestuurder kun je niet zomaar alles delen en er blijft altijd sprake van een hiërarchische verhouding. Ik heb in de loop der jaren geleerd dat ik die als bestuurder, hoe graag ik dat wil, bij de ander niet uit kan schakelen: je bent en blijft toch hun ‘baas’.

Daarom is het fijn als ook de Raad van Toezicht helpt om die brede blik als bestuurder te stimuleren. Zij kunnen mij gevraagd en ongevraagd voeden en inspireren vanuit hun brede expertise en diverse achtergronden. Met name die verschillende achtergronden zijn daarbij belangrijk. Hoe diverser een Raad van Toezicht is, hoe meer diversiteit, des te meer heb je daaraan als bestuurder. Bij het woord diversiteit bedoel ik het volgende: het is breder dan alleen dat er mensen zijn met verschillende etnische of culturele achtergronden. De Meer-groep is een organisatie die mensen met een beperking en mantelzorgers ondersteunt om mee te kunnen doen in de maatschappij. Ook dat is een diverse groep, met verschillende vragen, problemen, beperkingen, etnische achtergrond, etc. Zo breed kijk ik voor mijn werk naar het woord diversiteit.

Diversiteit binnen een Raad van Toezicht is belangrijk, maar moet wel functioneel zijn: aansluiten bij de missie en cliëntengroep van de organisatie. Nooit kunnen alle groepen tegelijkertijd vertegenwoordigd zijn binnen een Raad van Toezicht. En dat hoeft ook niet. Tegelijkertijd dient er binnen een raad van toezicht ook inhoudelijke expertise aanwezig te zijn. Toezicht houden is niet zomaar iets, zeker niet in de huidige tijd. Het is een taak met verantwoordelijkheid. Het is moeilijk te zeggen wat dan de mix moet zijn, hoeveel diversiteit er moet zijn uitgedrukt in aantallen leden van de Raad van Toezicht. Maar wel minimaal één lid, die kan al een groot verschil maken.

Wat ik in mijn werk heb ervaren, en met name wanneer wij werken met ervaringsdeskundigen, is dat de aanwezigheid van mensen met hele specifieke ervaringen, bijvoorbeeld een beperking, altijd iets doet met de groep in positieve zin. Het maakt iedereen alert op het feit dat iedereen ertoe doet, ook wanneer die persoon anders denkt, een andere mening heeft, anders doet en andere ervaringen heeft. Diversiteit in een groep, maakt het gesprek meestal beter, ook in een Raad van Toezicht. Het werkt positief voor de individuele leden omdat ze leren van andere invalshoeken en het zorgt voor een interactie die veel oplevert voor de groep als geheel.

Wat daarbij belangrijk is, is dat degene die dat diversiteitsaspect inbrengt in de samenstelling van de Raad van Toezicht daar iets mee doet. In het eigen werk van die persoon of in de vrije tijd. Je kunt bijvoorbeeld in een rolstoel zitten omdat je een lichamelijke beperking hebt. Maar dat is niet voldoende. Waar het voor mij om gaat is dat je vanuit die positie en alles wat daarbij in het leven komt kijken, positief en negatief, aan anderen kenbaar wil maken wat dat betekent. Door dat perspectief actief in te brengen, worden anderen geholpen.

Voor mij zorgt een mix van expertise, levenservaring en perspectieven, gebaseerd op achtergronden van mensen (wat ik versta onder diversiteit) voor een kritische en inspirerende Raad van Toezicht. Dat helpt mij als bestuurder van een organisatie. Een mooi verhaal of realiteit? Op dit moment kent mijn Raad van Toezicht zo’n samenstelling. Er is nu al een tijdje een lid die ook als ervaringsdeskundigen, naast haar inhoudelijke expertise, voor die extra toevoeging zorgt. Ik heb gemerkt dat bij haar aanstelling er iets gebeurde in de dynamiek van het geheel. Daar is de Raad van Toezicht zelf, maar ook ik als bestuurder blij mee.

In de loop der jaren heb ik verschillende Raden van Toezicht meegemaakt. Hoe diverser die is samengesteld, des te meer ik er de vruchten van pluk!

- Cees van der Wal