De Raad van Toezicht: de reis naar een evenwichtige samenstelling

De modernisering van governance vraagt, gezien de uitdagingen in het sociaal/maatschappelijk domein, een vernieuwende blik van de huidige en toekomstige toezichthouders. Bosman & Vos kijkt samen met haar opdrachtgevers naar de optimale samenstelling van de Raad van Toezicht.

Naast strategische keuzes over de inhoudelijke kennis en expertise die ieder lid afzonderlijk inbrengt kijken wij vanuit diverse invalshoeken naar de specifieke invulling van de nevenfunctie. Invalshoeken zijn o.a. diversiteit in leeftijd en achtergrond, kennis van het publiek en private domein, toezichthoudende ervaring, man/vrouw verdeling en of leden wel of niet actief zijn in hun loopbaan. Is sociaal ondernemerschap voldoende geborgd? Is het een nevenfunctie waar iemand deze rol voor het eerst mag vervullen? Of is senioriteit op dit moment belangrijk?

We hebben een aantal kandidaten en opdrachtgevers begeleid voor een functie als lid of voorzitter van een Raad van Toezicht en gevraagd hoe zij naar de samenstelling kijken.

Onlangs is Mohammed Dahmane gestart als toezichthouder (financieel profiel) bij Impuls Kinderopvang in Amsterdam Nieuw-West. Hetty Welschen, voorzitter: “Wij hadden behoefte aan een toezichthouder met een financieel profiel, iemand die aansluiting heeft met onze klanten in Nieuw-West Amsterdam. Wij vinden het als Raad belangrijk dat onze toezichthouders een goede afspiegeling vormen. Mohammed benadert vraagstukken vanuit een eigen invalshoek en heeft vanuit zijn eigen culturele achtergrond een andere inbreng."

Mohammed: “Vanuit mijn achtergrond en expertise (accounting & controlling) kijk ik anders dan de overige toezichthouders binnen onze Raad, daarnaast heb ik een doelgroep benadering vanwege mijn bi-culturaliteit. Zie het als een meerwaarde: wat kan iemand vanuit zijn rol, functie, kennis, ervaring en achtergrond betekenen en hoe vul je elkaar als toezichthouders aan.”

Marelva van Erp-Bito, onlangs gestart als toezichthouder bij Halt Nederland, geeft aan dat zij met haar Caribische achtergrond en brede financiële ervaring in Nederland, vraagstukken vaak vanuit een andere context kan bekijken waardoor de evenwichtigheid en openheid binnen de Raad van Toezicht vergroot wordt. Dominic Schrijer, lid  Raad van Toezicht bij Halt Nederland: “Wij hebben als Raad bij de openstelling van de vacature bekeken welke kwaliteiten en managementdrivekleuren wij op dat moment aan boord hadden. We zochten een maatschappelijk ondernemende toezichthouder die een aanvulling is op onze traditioneel samengestelde Raad (vier mannen en één vrouw). Marelva kan vanuit haar ervaring het ondernemerschap vertalen naar Halt Nederland.” 

Nieuwe perspectieven

Kees van Netten, voorzitter van de Raad van Toezicht van Vivenz, geeft aan meer waarde te hechten aan talent dan aan ervaring. “De Raad van Toezicht van Vivenz kon het zich ‘permitteren’ om een startende toezichthouder aan te nemen. Denis Wiering heeft veel gemeentelijke ervaring en zijn talent voor communicatie en creativiteit kunnen wij goed gebruiken. Ook bracht hij voor ons de relatie met onderwijs en wetenschap mee. Met een ervaren Raad van Toezicht konden wij een nieuw gezicht binnenhalen. Juist het nieuwe biedt perspectieven, ook voor ons als ervaren toezichthouders. Vragen van een nieuwkomer over voor ons bekende zaken stemmen regelmatig tot nadenken.” Denis Wiering bevestigt dit: “Er is een heel open sfeer binnen de Raad van Toezicht bij Vivenz, mijn collega toezichthouders helpen mij om te groeien in deze rol”.

Mariëtte Keijser van Blijf Groep ‘gevestigd te Amsterdam’ over de benoeming van Stefan van der Veen als startende toezichthouder: “Wij vinden het als Raad van Toezicht belangrijk om in de huidige samenstelling een balans te behouden van ervaren leden en minder ervaren leden. Wij kijken naar de competenties van het team. Op het moment dat we de vacature openstelden voor een onervaren lid wilden wij nieuwe toezichthouders de kans geven om de 1^e stap te maken. Gezien de reacties (meer dan 80) zijn er genoeg mensen die de stap naar toezichthouder willen maken.”

Net als Denis Wiering, lid van de RvT Vivenz, bevestigt ook Stefan van der Veen dat hij veel leert van zijn collega toezichthouders. “Vanuit mijn ervaring als bestuurssecretaris bij CJG Rijnmond sprak de vacature van Blijf Groep ‘gevestigd te Amsterdam’ mij aan. Een waarde gedreven organisatie met een maatschappelijke doelstelling waarin ik mijn ervaring in het maatschappelijke middenveld meeneem binnen de Raad van Toezicht. Ik begrijp de context, de omgeving en de dynamiek. Ik probeer in deze nieuwe rol als toezichthouder de onervaren “domme” vragen te stellen die de anderen wellicht niet meer durven stellen. Binnen de Raad van Toezicht probeer ik de dodehoekspiegel te zijn; af en toe de stand van de spiegel draaien en goed kijken vind ik belangrijk als Raad van Toezicht.”

Senioriteit als toegevoegde waarde

De Raad van Toezicht van Vecht en IJssel, een belangrijke dienstverlener in wonen, welzijn en zorg voor kwetsbare ouderen in de provincie Utrecht, zocht onlangs een voorzitter. Nadat de Raad allereerst intern de mogelijkheid heeft verkend om één van de huidige leden kandidaat te stellen voor de rol van voorzitter, is besloten om de functie extern via Bosman & Vos te werven. Vicevoorzitter Michiel Mes: “Als aanvulling op de huidige samenstelling binnen de Raad van Toezicht zochten wij een voorzitter met kennis en ervaring op het gebied van o.a. financiën, huisvesting, kennis van de gezondheids- en ouderenzorg en in het bijzonder ervaring op het gebied van organisatieontwikkeling en ondernemerschap.” Henk Woertman, inmiddels benoemd tot voorzitter van de Raad van Toezicht van Vecht en IJssel, kan zijn ervaring en expertise als econoom, strateeg, bestuurder en ervaren toezichthouder samenbrengen binnen deze voor hem nieuwe functie als voorzitter Raad van Toezicht: “Vanuit bezieling en passie een organisatie verder helpen, dat is naast het strategisch denken en handelen mijn toegevoegde waarde”.

Onbekende bestemming

De reis naar een evenwichtige samenstelling binnen Raden van Toezicht, is een reis waarvan de bestemming nog onbekend is. Dominic Schrijer, lid Raad van Toezicht bij Halt Nederland: “Bekijk bij de vacaturestelling welke aanvulling de Raad kan gebruiken, waak voor een ‘oude jongens krentenbrood cultuur’, Marelva van Erp-Bito zet ons weer even op scherp, vanuit haar power en energie zijn wij als Raad van Toezicht versterkt en vullen wij elkaar aan”.

Interesse in onze dienstverlening bij de werving, selectie en ontwikkeling van Raden van Toezicht? Wij horen het graag.