Het land van iedereen
Of ik ook een stukje appeltaart wil. “Nou dat sla ik niet af” antwoordde ik. Het was het derde stuk gebak van die dag. Elk team lijkt mijn komst te vieren, althans dat maak ik mijzelf maar wijs. Vaak heb ik levendige gesprekken met de teams. Over hun werk, over de samenwerking en steevast over wat het management niet goed doet. Ook bij dit team was er veel kritiek op de manager.
Ik vroeg ze of ze dit al hadden besproken. ’Ja, maar ze luisteren toch niet’ was het antwoord. Ik vroeg nog een keer door. “Nou ja besproken, we hebben een mail gestuurd, maar natuurlijk geen antwoord gekregen”. Dit is het laaghangende fruit voor de teamcoach. Na wat vragen waarop het antwoord alleen maar ‘ja’ kon zijn (sturen als teamcoach is uit den boze, zoals u weet) besloot het team om ‘het’ met de manager te bespreken. Ik zou er bij zijn om dit te begeleiden.
Een week later zit het team weer bij elkaar en schuift de manager aan. Deze keer geen appeltaart. De teamleden wiebelen wat ongemakkelijk op hun stoel. Een teamlid neemt het woord en vertelt in abstracto waarom ze hier bij elkaar zijn. Aarzelend komt het gesprek op gang. Niets herinnert meer aan het team uit de vorige bijeenkomst, dat op bevlogen wijze over hun werk vertelde en de eerlijkheid waarop zij hun kritiek verwoordde.
Zo zie ik het wel vaker. De uitingsvorm is verschillend, sommige teams vallen stil, anderen zetten er nog een tandje bij en bestoken het management met verwijten. De uitkomst is steeds hetzelfde: geen contact, geen verbinding. Ieder in zijn eigen wereld hard werkend aan de doelstelling van de organisatie. Tussen deze werelden bevindt zich een niemandsland waar procedures, beleid en opdrachten van boven naar beneden razen. Terwijl dit nu juist het gebied is waar het zich zou moeten afspelen. Daar wordt betekenis gegeven aan de waarden van de organisatie die zo mooi op de website staan. Daar kunnen vernieuwende, onorthodoxe werkwijzen besproken worden en daar ligt de ruimte voor mensen om daadwerkelijk hun betrokkenheid bij de organisatie zichtbaar te maken. Kortom dáár ontwikkelt de organisatie zich. Geen niemandsland maar het land van iedereen.
Laatst sprak ik met de staf van de organisatie over dit niemandsland. Ook zij herkenden gescheiden werelden tussen staf en uitvoering. Eén van de stafleden besloot om de volgende vergadering met de teams geen protocollen en procedures te sturen maar een lege agenda. Dat leek mij een goed begin. Neem het initiatief, stap eens uit de verstikkende vergadermal met de daarbij behorende rituelen en gedragingen. Verander de omstandigheden, de structuur en vooral: wees je bewust van je eigen gedrag. Grote kans dat de appeltaart weer op tafel komt.
