Ontwikkelingen in het brede gemeentelijke zorgdomein
Als bureau zijn we vanuit verschillende perspectieven actief in het sociale domein. Regelmatig delen we deze perspectieven met elkaar. Om ordening en overzicht te creëren hebben we een totaalschets gemaakt van het brede gemeentelijke zorgdomein. Het helpt ons bijvoorbeeld bij positionerings- en samenwerkingsvraagstukken.
Deze schets delen wij graag met u en reacties zijn van harte welkom.
Binnen gemeenten kan grofweg 80% van de burgers goed voor zichzelf zorgen, al dan niet met behulp van door hen zelf verzekerde zorg, 15 % heeft baat bij lichte ondersteuning en 5% doet een beroep op zwaardere zorg. Gemeenten hebben vooral met die laatste twee groepen inwoners te maken.
In de volksmond wordt dit het gemeentelijke sociale domein genoemd. Bosman & Vos spreekt in breder perspectief over het gemeentelijk zorgdomein, omdat we een koppeling maken met de taken die gemeenten hebben op basis van de Wet publieke gezondheid. We verbinden dus de domeinen Welzijn, Zorg en Publieke Gezondheid. Hoe we dat doen maken we in het onderstaande inzichtelijk.
Het gemeentelijk zorgdomein heeft zich de afgelopen decennia gaandeweg ontwikkeld. Een fundamentele stap vormen de recente decentralisaties van de jeugdzorg, participatie en delen van de AWBZ. Sectoren als (beschut) werk en welzijn kunnen hiermee worden verbonden. Op basis daarvan wordt het domein opnieuw ingericht, al dan niet gesplitst naar jeugd en volwassenen en ouderen. Wmo, Jeugdwet en Participatiewet vormen het wettelijk kader. Gemeenten hebben de ambitie om zich daarbij op een nieuw paradigma te baseren, waarbij burgerkracht en netwerk de basis vormen van de zorg. Individuele en collectieve voorzieningen zijn aanvullend.
De private gezondheidszorg kent een onderverdeling naar eerstelijnszorg, waarin ook in opdracht van gemeenten wordt gewerkt, en tweedelijnszorg van gespecialiseerde en naar doelgroep gesplitste zorgvoorzieningen. Veel van de door gemeenten te leveren zorg wordt ingekocht bij de private gezondheidszorg, gefinancierd vanuit diezelfde Wmo en Jeugdwet of (premie) gefinancierd vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Wet langdurige zorg (Wlz).
De beschrijving van het gemeentelijk zorgdomein (zorg, welzijn, jeugd, participatie) is alleen compleet als het domein van de publieke gezondheidszorg betrokken wordt. De publieke gezondheidszorg heeft kerntaken op het gebied van gezondheidsbescherming, gezondheidsbeleid en – bevordering en overige algemene gezondheidszorgtaken. Met daarbij ook een rol voor de GHOR bij het mobiliseren van geneeskundige zorg bij grote ongelukken en rampen. Wettelijk zijn deze taken verankerd in de Wpg en de Wet veiligheidsregio’s.
De figuur laat zien - gesymboliseerd door de groene pijlen - dat de verbinding tussen het publieke gezondheidszorgdomein en de andere domeinen, hoewel niet vanzelfsprekend, vanuit drie oogpunten van belang is:
De civil society heeft baat bij een gezonde bevolking, die mede de basis vormt voor burgerkracht en netwerkondersteuning.
- Het gemeentelijk zorgdomein zal beter functioneren naarmate het meer gebaseerd is op data, informatie en kennis over gezondheid, ook in evaluatieve zin. De ene wijk is de andere niet, sociaal-economische gezondheidsverschillen blijven actueel en verbonden met steeds nieuwe indicatoren. Bij de stap naar populatiebekostiging wordt het kennisintensieve karakter groter.
- De uitvoerende taken van de publieke gezondheidszorg (OGGZ, JGZ) sluiten nauw aan bij de taken in het gemeentelijk zorgdomein en kunnen mogelijk in samenhang doorontwikkeld worden.
De geschetste ordening helpt ons bij het werken in het gemeentelijk zorgdomein, bijvoorbeeld bij positionerings- en samenwerkingsvraagstukken. Wij staan open voor aanvullende suggesties en ideeën. Hiervoor kunt u ons mailen.
Wat kan Bosman & Vos voor u betekenen?
Wij hebben brede ervaring met vraagtukken die spelen in het gemeentelijk zorgdomein, in de actuele processen rondom Jeugdwet, Wet publieke gezondheid en vernieuwde Wmo. Wij beschikken over kennis over zorginhoudelijke, economische, juridische, HRM en marketingaspecten, en hebben expertise en ervaring op het gebied van procesbegeleiding en samenwerkingsvraagstukken. Waar nodig treden wij op als externe projectleider en auteur. De ervaring is opgedaan in een groot aantal regio's in het land.
